Báo chí cách mạng Việt Nam đã và đang là lực lượng chủ lực, tiên phong đi đầu trong đấu tranh phản bác các quan điểm, luận điệu, tư tưởng sai trái, thù địch, phát hiện tiêu cực, lên án cái xấu; giữ vững vai trò lãnh đạo của Đảng; bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, Nhà nước, Nhân dân và chế độ xã hội chủ nghĩa. Điều đó đòi hỏi chúng ta cần tiếp tục phát huy hơn nữa vai trò của báo chí trong việc góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới.
Ảnh minh họa
Vai trò, trách nhiệm của báo chí trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
Đồng hành cùng đất nước và dân tộc gần một thế kỷ qua, báo chí cách mạng Việt Nam là lực lượng nòng cốt, bộ phận quan trọng giữ vai trò tiên phong trên mặt trận tư tưởng, lý luận, chính trị; là vũ khí lý luận sắc bén, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng; vừa là tiếng nói của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, nghề nghiệp, vừa là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân. Để phát huy vị trí, vai trò của báo chí cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã ban hành nhiều chỉ thị, nghị quyết quan trọng định hướng phát triển hoạt động báo chí, trong đó có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, báo chí cách mạng Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, có nhiều đóng góp trong công tác tuyên truyền, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa.
Ngày 22/10/2018, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 35-NQ/TW về tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Ðảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Nghị quyết nêu rõ: Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, Cương lĩnh chính trị, đường lối của Đảng; bảo vệ Nhân dân, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; bảo vệ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước. Nghị quyết Đại hội ĐBTQ lần thứ XIII của Đảng nhấn mạnh: “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, kiên quyết và thường xuyên đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”(1). Đây là quan điểm, định hướng quan trọng để các cơ quan báo chí truyền thông quán triệt và phát huy vai trò của mình trong triển khai thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.
Trong quá trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta chỉ rõ, báo chí cách mạng phải thực hiện tốt vai trò, chức năng tuyên truyền chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát hiện, khẳng định và nhân rộng ra toàn xã hội những gương điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt, những nhân tố mới tích cực; đồng thời tích cực đấu tranh phê phán cái xấu, tiêu cực, uốn nắn những nhận thức lệch lạc, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Theo thống kê của Ban Tuyên giáo Trung ương, hiện nay có “khoảng 50.000 người đang làm việc trong lĩnh vực báo chí; gần 1.000 cơ quan báo chí thuộc bốn loại hình báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền, trong đó có 165 cơ quan báo, 663 tạp chí, 23 cơ quan báo điện tử độc lập, 02 đài phát thanh - truyền hình quốc gia, 64 đài địa phương, 05 kênh truyền hình. Đa số các cơ quan báo chí đều đang nỗ lực để sử dụng được sức mạnh công nghệ làm báo mới”(2). Với lực lượng hùng hậu và sự đa dạng, phong phú về loại hình, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, đã và đang đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của dân tộc, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Thời gian qua, báo chí nước ta đã thể hiện rõ vai trò xung kích trong đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Nhiều tờ báo đấu tranh kịp thời, sắc bén, vạch rõ và làm thất bại những âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch xuyên tạc, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; củng cố lòng tin của Nhân dân đối với chế độ và sự lãnh đạo của Đảng.
Gần đây, các thế lực thù địch, phản động và các phần tử cơ hội tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, xuyên tạc, chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng, nhằm xóa bỏ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và chống phá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước ta; xuyên tạc sự thật, bôi nhọ một số đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước và đội ngũ cán bộ, đảng viên... Với những âm mưu, thủ đoạn, chống phá nêu trên, những kẻ cơ hội chính trị trực tiếp tấn công vào nền báo chí cách mạng Việt Nam, với chiêu bài “tự do báo chí”, vu cáo Đảng và Nhà nước “vi phạm quyền tự do ngôn luận”, âm mưu phi chính trị báo chí nước ta, tách rời báo chí khỏi sự lãnh đạo của Đảng, khiến báo chí mất phương hướng chính trị, mất tính chiến đấu. Sự chống phá của các thế lực thù địch và các phần tử cơ hội chính trị là hết sức thâm độc và nguy hiểm. Do đó, nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng và đấu tranh phản bác luận điệu xuyên tạc, sai trái của các thế lực thù địch, các phần tử cơ hội chính trị có vai trò quan trọng đặc biệt, là trách nhiệm của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó có vai trò chủ công, tiên phong của các cơ quan báo chí.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Đảng ta cũng chỉ rõ: “Công tác đấu tranh phản bác, ngăn chặn các thông tin xấu độc, quan điểm sai trái, thù địch có lúc, có nơi còn bị động, thiếu sắc bén, tính chiến đấu chưa cao; công tác nắm bắt dư luận trước những sự kiện, tình huống bất ngờ còn chưa kịp thời”(3). Cùng với đó, “một bộ phận cán bộ, đảng viên bản lĩnh chính trị không vững vàng, suy thoái về tư tưởng chính trị, còn hoài nghi, mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta; một số ít hoang mang, dao động, mất lòng tin; cá biệt còn phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng”(4). Mặt khác, công tác quản lý báo chí hiện nay còn bộc lộ một số hạn chế về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý; vấn đề định hướng tuyên truyền của cơ quan chức năng. Sức thuyết phục, tính lý luận trong nội dung thông tin, tuyên truyền, đấu tranh phản bác chưa cao. Phương thức thông tin, tuyên truyền, đấu tranh phản bác của một số cơ quan báo chí còn thiếu hấp dẫn, chưa phù hợp với đối tượng bạn đọc và xu thế phát triển thông tin của truyền thông mạng xã hội…
Nâng cao hiệu quả đấu tranh của báo chí cách mạng Việt Nam để bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng trong tình hình mới
Một là, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, định hướng, quản lý báo chí, xuất bản.
Theo hướng này, cần tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý báo chí chặt chẽ, bảo đảm tính khoa học, tính thuyết phục đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn đặt ra. Tập trung chỉ đạo, định hướng cho các cơ quan báo chí, xuất bản từ Trung ương đến địa phương quán triệt sâu sắc quan điểm, đường lối của Đảng và tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa, văn nghệ và báo chí, xuất bản; nhận thức rõ ý nghĩa, vai trò của báo chí đối với việc nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân và của xã hội.
Các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội cần xây dựng cơ chế cung cấp thông tin kịp thời cho các cơ quan báo chí để tuyên truyền đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân, nhất là về những vấn đề, vụ việc phức tạp, nhạy cảm được dư luận xã hội quan tâm; nắm bắt và giải quyết kịp thời những vấn đề mới nảy sinh, không tạo ra “khoảng trống thông tin” để các thế lực thù địch lợi dụng, phát tán thông tin sai sự thật.
Hai là, nâng cao nhận thức, xác định rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của báo chí, xuất bản trong công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Các cơ quan báo chí cần thấu triệt tầm quan trọng đặc biệt, yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, tập trung nâng cao chất lượng công tác chính trị, tư tưởng, rèn luyện bản lĩnh chính trị, nhất là trình độ lý luận và phương pháp đấu tranh tư tưởng, lý luận; ngăn chặn và đẩy lùi những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ nhà báo, phóng viên, biên tập viên. Trước mắt, cần quán triệt, tổ chức triển khai có hiệu quả Kế hoạch số 154-KH/BTGTW ngày 10/6/2022 của Ban Tuyên giáo Trung ương về triển khai phong trào thi đua “Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí”, và Kế hoạch số 156-KH/BTGTW ngày 14/6/2022 của Ban Tuyên giáo Trung ương về tăng cường công tác chỉ đạo, quản lý, chấn chỉnh hoạt động báo, tạp chí, trang thông tin điện tử, mạng xã hội trong giai đoạn hiện nay. Thực hiện khen thưởng kịp thời nhằm động viên, cổ vũ, tôn vinh các nhà báo, người làm xuất bản có thành tích trong thông tin, tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tạo động lực thôi thúc họ đi sâu tìm tòi, nghiên cứu, có những bài viết, xuất bản phẩm sâu sắc, chất lượng, đạt hiệu quả cao.
Ba là, tăng cường vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo, ban biên tập các cơ quan báo chí.
Người đứng đầu cơ báo chí cần thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện, gương mẫu học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về tính Đảng, tính chiến đấu của báo chí cách mạng. Thực hiện “nói đi đôi với làm”, chủ động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; tận tụy, tâm huyết với công việc. Có hiểu biết sâu sắc về công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; nhận diện rõ đối tượng đấu tranh, đối tượng tác động, âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, phản động trong từng giai đoạn, thời điểm, để lãnh đạo, chỉ đạo, có biện pháp đấu tranh, chặt chẽ, hiệu quả, không để các thế lực thù địch lợi dụng để chống phá Đảng và Nhà nước.
Bốn là, đổi mới nội dung, phương pháp tuyên truyền về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí phải quán triệt nguyên tắc gắn kết chặt chẽ giữa “xây” và “chống”, trong đó “xây” là cơ bản, “chống” phải quyết liệt, hiệu quả. Tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền thông tin tích cực, chính thống theo tinh thần “lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, nâng cao nhận thức về những giá trị tốt đẹp của con người, cộng đồng, chế độ xã hội ở nước ta, bảo đảm mỗi tác phẩm báo chí thực sự là một công cụ tăng cường nhận thức, củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, xã hội và có giá trị định hướng về nhận thức, tư tưởng đối với bạn đọc.
Để làm tốt vai trò trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, các cấp ủy, tổ chức đảng của các cơ quan báo chí phải thường xuyên coi trọng việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả nhiệm vụ đấu tranh, phê phán các quan điểm, luận điệu sai trái, thù địch để cán bộ, đảng viên, Nhân dân luôn kiên định và nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Công tác đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc trên hệ thống báo chí phải được coi trọng, tăng cường; phát huy vai trò chủ động tham gia, hiến kế, xây dựng tổ chức các tuyến bài viết, khai thác từng vấn đề, khía cạnh phù hợp với nội dung mà các thế lực thù địch đang sử dụng để chống phá; theo hướng chuyển sự tham gia của báo chí với tư cách “người trong cuộc”.
Năm là, các cơ quan báo chí cần chủ động chú trọng xây dựng và phát triển tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, mở các chuyên trang, chuyên mục về bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch.
Đội ngũ phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí phải là những người có nghiệp vụ chuyên sâu, dày dạn kinh nghiệm, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, ý thức tổ chức kỷ luật cao, có nhiệt tình, quyết tâm và trách nhiệm cao trong công việc; có trình độ lý luận chính trị cao; có phương pháp đấu tranh khoa học. Chú trọng xây dựng mạng lưới cộng tác viên là các chuyên gia, nhà lý luận, nhà khoa học có uy tín; có chế độ, chính sách đãi ngộ hợp lý, linh hoạt theo hướng lâu dài, hiệu quả.
Tranh thủ các kênh thông tin để đưa báo chí phục vụ trong nước và đồng bào ở nước ngoài; người nước ngoài quan tâm đến Việt Nam, nhất là đối với kênh thông tin đối ngoại nhằm đưa hệ tư tưởng tiến bộ, khoa học, cách mạng và lý luận về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, về đường lối đổi mới của Đảng Cộng sản Việt Nam đến với bạn bè trên thế giới, góp phần thu hẹp sự khác biệt, gia tăng sự hiểu biết, đồng thuận, tạo dựng sự ủng hộ đối với Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta./.
------------------------------
Ghi chú:
(1), (3) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. CTQG-ST, H.2021, tr.183, tr.91.
(2) Hồ Quang Lợi, Báo chí cách mạng Việt Nam 95 năm đồng hành cùng dân tộc, Tạp chí Quốc phòng toàn dân điện tử, http://tapchiqptd.vn/vi/nhung-ngay-ky-niem-lon/bao-chi-cach-mang-viet-nam-95-nam-dong-hanh-cung-dan-toc/15623.html, ngày 18/6/2020.
(4) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb CTQG-ST, H.2021, tr.168.
Đại tá, PGS.TS Trần Nam Chuân - Nguyên cán bộ Viện Chiến lược Quốc phòng, Bộ Quốc phòng
Theo: https://tcnn.vn/
